powrót do strony głownej

Kultura Szkocji
.

Szkocka kultura zdecydowanie rózni się od brytyjskiej i angielskiej, a warto o niej wspomnieć, ponieważ jest bardzo chorakterystyczna. Z daleka można poznać rodowitego Szkota po charakterystycznej spódniczce, dudach i berecie. Szczególne zaś w kulturze i tradycji szkockiej jest przywiazanie do rodów.

Kilt

Dudy, kilt i whisky to najbardziej znane produkty szkockiej kultury. Dudy pochodzą z Azji Mniejszej, mają jednak w kulturze Szkocji szczególne znaczenie i kojarzone są właśnie z nią. Kilt jako męska spódnica znana był już w czasach podbojów rzymskich na Wyspach brytyjskich. Charakterystyczny materiał, z którego wykonany jest kilt, zwany jest tartanem. Słowo to wywodzi się z francuskiego "tartanie" i oznacza po prostu tkaninę w kratę. Każdy z klanów szkockich ma swój unikatowy wzór kiltu.

Whiskey

Whisky – jest kwestią sporną pomiędzy Szkotami a Irlandczykami – do dziś nie wyjaśnione jest bowiem, który z narodów wynalazł ten alkohol.

Klany

Klany szkockie są jedną z lepiej zachowanych struktur klanowych w Europie.Jako zasadnicza forma organizacji społecznej przetrwały klany w Wyżynnej Szkocji (Highlands) do połowy XVIII wieku . Stanowiły jedną z głównych grup oporu przeciw zjednoczeniu z Anglią i angielskiej dominacji. Stąd wszystkie góralskie klany popierały prawowitą szkocką dynastię Stuartów , masowo biorąc udział w szkockich powstaniach m.in. w 1715 i 1745.Polityka angielskich najeźdźców próbujących zniszczyć strukturę klanową przyczyniła się paradoksalnie do jej umocnienia, a renesans szkockiej kultury narodowej na początku XIX wieku,pozwolił przetrwać klanom do współczesności.

Dudy

Dudy są uważane za narodowy instrument Szkotów. Początków tego instrumentu należy szukać w Azji. W Europie dudy popularne są od średniowiecza. Tradycja grania na dudach obecna się w wielu krajach, jak Szkocja, Irlandia, Hiszpania, Włochy, a nade wszystko państwa Europy Środkowo-Wschodniej (Słowacja, Czechy, Polska, Rumunia). Mylne nazywanie dud kobzą bierze się z polskiej odmiany tego instrumentu, zwanej kozłem lub gajdami. Wciąż jeszcze można spotkać kapele dudziarskie w Beskidach i Wielkopolsce. Powietrze do wtłacza się ustami lub za pomocą mieszka do worka, utrzymującego odpowiednie ciśnienie, potrzebne do wydobycia dźwięku z piszczałek

Tartan

Tartan - wełniana tkanina w kratę o różnych kolorach i szerokości, używana głównie przez szkockich mieszkańców wyżyn (Highlanders). Także wzór w kratę, w jaki tkano wełniane materiały. W obecnych czasach każdy z klanów posiada własny, odmienny wzór, uważany za rodzaj herbu rodowego. (Przed XVIII wiekiem był jedynie wzorem dekoracyjnym, natomiast klany rozpoznawały się... po gatunku rośliny zatkniętej przy berecie!)